Το ντοκιμαντέρ «Βενιζέλος, αγώνας για τη Μικρά Ασία» που είχε προβληθεί τον Νοέμβριο στην ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» προβλήθηκε τον Δεκέμβριο στο Παρίσι στο πλαίσιο του κινηματογραφικού φεστιβάλ GrecDoc.
Το ντοκιμαντέρ «ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ, αγώνας για τη Μικρά Ασία» προβλήθηκε με γαλλικούς υπότιτλους την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2024 στο Παρίσι στο πλαίσιο του κινηματογραφικού φεστιβάλ GrecDoc που διοργανώνεται από την ένωση Ecrans des Mondes και έχει καθιερωθεί ως μια από τις πιο αξιόπιστες πηγές δημιουργικών ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα. Θα ακολουθήσουν και άλλες προβολές σε γαλλικές πόλεις.
Τον Νοέμβριο είχε προηγηθεί όμως η προβολή του ντοκιμαντέρ στην ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» με την υποστήριξη της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σμύρνης, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κρητικών Πολιτιστικών Σωματείων, της Παγκρητίου Ενώσεως Αττικής και του Παραρτήματος Αττικής του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής, η Πρόεδρος της ΕΣΤΙΑΣ Νέας Σμύρνης Αναστασία Παπαδάτου-Καψή, οι Αντιπρόεδροι της Παγκρητίου Ενώσεως Αθηνών Μανούσος Μανούσακας-Βλαντάς και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Κρητικών Σωματείων Χαρά Κουρτικάκη και ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Αττικής του Ιδρύματος Νικόλαος Σαρρής.
Στην εκδήλωση παρέστησαν Αντιδήμαρχοι του Δήμου Νέας Σμύρνης, εκπρόσωποι φορέων, κρητικών σωματείων και συλλόγων καθώς και πλήθος κόσμου, μεταξύ των οποίων και πολλοί απόγονοι Μικρασιατών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν μετά το 1922 στην Νέα Σμύρνη.
Στο τέλος της εκδήλωσης ο Νικήτας Περαθωράκης, Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Ακταιοκρήτες», προσέφερε ένα σημαντικό αρχείο από την προσωπική του συλλογή προς το Ίδρυμα.
Λίγα λόγια για το ντοκιμαντέρ
Στη διάρκεια μιας ταραγμένης δεκαετίας (1912-1922), με τον χάρτη της Ευρώπης να αναδιατάσσεται και το γεωπολιτικό σκηνικό να αλλάζει δραματικά, ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιλαμβάνεται ότι η μοναδική επιλογή για να προστατεύσει τους Έλληνες της Μικράς Ασίας από το άγριο κύμα των διωγμών που υφίστανται από τους Τούρκους είναι μία στρατιωτική επέμβαση.
Η εκστρατεία στη Μικρά Ασία είναι για τον Βενιζέλο η έκφραση μιας πολυδιάστατης στρατηγικής σε διπλωματικό, στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο. Μέσα από τεράστιες δυσκολίες και ανατροπές θα καταφέρει τελικά να αγγίξει την πραγμάτωση της Μεγάλης Ιδέας, αλλά πλέον φαίνεται ότι ο ελληνικός λαός δεν τον εμπιστεύεται και τον εξοστρακίζει.
Εξόριστος παρακολουθεί από μακριά, με αγωνία και συντριβή, την καταστροφή των ελληνικών κοινοτήτων της Μικράς Ασίας. Κι όταν κληθεί ξανά από την ηττημένη Ελλάδα ως ο καταλληλότερος να διαπραγματευτεί τους όρους της ειρήνης, κάνει ό,τι είναι δυνατό για να διασφαλίσει μία βιώσιμη σταθερότητα που θα επιτρέψει σε όλους τους Έλληνες μία καινούργια αρχή.
Μέσα από δραματοποιημένες σκηνές, σπάνιο αρχειακό υλικό και συνεντεύξεις, το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τα γεγονότα της εποχής εμβαθύνοντας στις στρατηγικές επιλογές του Βενιζέλου. Η ταινία δίνει απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που απασχολούν ακόμη, έναν αιώνα μετά, την κοινή γνώμη και φωτίζει την πορεία ενός χαρισματικού πολιτικού, ο οποίος τόλμησε να πάρει κρίσιμες αποφάσεις, ο απόηχος των οποίων φτάνει έως τις μέρες μας.
Συντελεστές
Το ντοκιμαντέρ, διάρκειας 85 λεπτών, βασίζεται στη βιογραφία «Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Άνθρωπος, ο Ηγέτης» του Νικoλάου Παπαδάκη-Παπαδή. Το σενάριο υπογράφει ο Απόστολος Καρακάσης και τη σκηνοθεσία ο Νίκος Νταγιαντάς. Στον ρόλο του Βενιζέλου εμφανίζεται ο Γιώργος Δάμπασης, ενώ αφηγητής είναι ο Αλέξανδρος Λογοθέτης. Επιστημονικοί σύμβουλοι είναι οι Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, Γιώργος Κουκουράκης και Μανόλης Κούμας, παραγωγός ο Λεωνίδας Λιάμπεης και σύμβουλος παραγωγής η Άρτεμις Κλίτση.
Συμμετέχουν κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι ιστορικοί και ειδικοί επιστήμονες:
Roderick Beaton, επίτιμος καθηγητής King’s College Λονδίνου, πρόεδρος Βρετανικής Σχολής Αθηνών,
Sir Michael Llewellyn-Smith, ιστορικός, πρώην πρέσβης,
Dror Ze’evi, καθηγητής στο Τμήμα Μελετών για τη Μέση Ανατολή, Πανεπιστήμιο Ben-Gurion (Ισραήλ),
Aleksandra Pecinar, διδάκτωρ Διπλωματικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Βελιγραδίου,
Βλάσης Αγτζίδης, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ,
Νίκος Αλιβιζάτος, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Θάνος Βερέμης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, ομότιμη ερευνήτρια Ακαδημίας Αθηνών, επιστημονική σύμβουλος Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»,
Γιώργος Κουκουράκης, πολιτικός επιστήμονας, Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»,
Μανόλης Κούμας, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Κωνσταντίνα Μπότσιου, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πειραιά,
Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής, γενικός διευθυντής Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»,
Σπύρος Πλουμίδης, αναπληρωτής καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών,
Τάσος Σακελλαρόπουλος, υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη,
Ευάνθης Χατζηβασιλείου, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, γενικός γραμματέας Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και
Διονύσης Χουρχούλης, επίκουρος καθηγητής Ιστορίας Διεθνών Σχέσεων, Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Αρχειακό υλικό
Αξιοποιήθηκε σπάνιο αρχειακό υλικό από το αρχείο του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», το αρχείο της ΕΡΤ, το Μουσείο Μπενάκη, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, καθώς και από σημαντικά διεθνή αρχεία: Imperial War Museum, Gaumont Pathé, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, Εθνικά Αρχεία της Μεγάλης Βρετανίας, Αρχεία Εθνικής Άμυνας Γαλλίας (ECPAD) κ.ά.
Η ταινία ολοκληρώθηκε με την υποστήριξη της Βουλής των Ελλήνων.
Χορηγοί
Μεγάλοι χορηγοί είναι οι εταιρείες Dynacom Tankers Management Ltd, Sea Traders S.A., Dynagas Ltd, Αιγέας ΑΜΚΕ Πολιτιστικού και Κοινωφελούς Έργου, Gelasakis Group of Companies και η κυρία Κωστάντζα Σμπώκου.
Χορηγοί της ταινίας είναι το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, o Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», τα ξενοδοχεία Civitel Hotels and Resorts, η Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, η ΑΝΕΚ Lines, τα νερά Samaria, το Venizelos Foundation USA, η Ελληνική Κοινότητα Μείζονος Μόντρεαλ, η Παγκρήτια Ένωση Μελβούρνης, οι κύριοι Ιωάννης Κούστας, Ιωάννης Μπερτάκης, Ηρακλής Προκοπάκης, Αντώνιος Τσουρδαλάκης και Δημήτριος Χαλιβελάκης.