ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΑΪΚΗ ΣΟΦΙΑ

Έγραφε το 2016 σε άρθρο της στην Καθημερινή, η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Πουρνάρα:

«Στην αρχή ήταν ένας κύριος που παραμέρισε στο στενό πεζοδρόμιο διότι με είδε φορτωμένη με σακούλες. 'Τυχαίο', είπα μέσα μου. Μετά, ήταν ένας ευγενής περιπτεράς, ένας εξίσου ευγενής φούρναρης και ένας εξυπηρετικός χασάπης. 'Συγκυριακό', ξαναείπα μέσα μου. […]

Κάπως έτσι –σταδιακά είναι η αλήθεια– άρχισα να πείθομαι ότι η καινούργια μου γειτονιά, η Νέα Σμύρνη, έχει ένα σπάνιο είδος: πολιτισμένους ανθρώπους. Φεύγοντας πρόσφατα από την καρδιά του αθηναϊκού κέντρου, όπου οι κάτοικοι και οι διερχόμενοι συνεννοούνται μεταξύ τους με προγλωσσικά μουγκρητά, με βρισιές και αλληλομουτζώματα, έχω ήδη αρχίσει να αισθάνομαι τη διαφορά.»

---

Δεν ξέρω αν είναι πράγματι έτσι, αυτό που ξέρω είναι πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος για μια υποφερτή, ανθρώπινη, αξιοβίωτη ζωή στην πόλη.

Όλοι μας έχουμε δει πώς μας χαιρετούν στα χωριά μας οι ντόπιοι, δίχως να μας γνωρίζουν, πώς περνώντας μπροστά από το κατώφλι τους μας χαμογελούν και μας καλημερίζουν. Πώς μάλιστα κάποιες φορές μας καλούν να μας φιλέψουν κάτι ή και να μας προσφέρουν στέγη, αν είμαστε ασθενείς ή οδοιπόροι ή απλά επειδή μας συμπάθησαν.

Η πόλη είναι κι αυτή ένας τόπος ανθρώπων, ένα μεγάλο χωριό θα μπορούσε να πει κανείς, ειδικά αν μένεις σε μία γειτονιά σαν τη δική μας, όπου οι χώροι της ευνοούν τις συναντήσεις: η κεντρική πλατεία, το Άλσος, τα διάσπαρτα παρκάκια, τα καφέ, τα σινεμά…

Όταν ήμουν μικρή, θυμάμαι, πήγαινα στην πλατεία, και δεν προλάβαινα να λέω «Καλημέρα» γιατί τους ήξερα όλους, γιατί ήμασταν ουσιαστικά όλοι μια μεγάλη παρέα. Και η πλατεία της νιότης μου είναι πάντα η ίδια πλατεία, κι ας έχει τώρα περισσότερο κόσμο, τους ίδιους ανθρώπους συναντάς.

Τους ίδιους ανθρώπους συναντάς όμως και στο τραμ αν έχετε κοινό πρόγραμμα, και στο μπακάλικο ή το μίνι μάρκετ, ακόμα και στο δρόμο. Και το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να σκάσεις ένα χαμόγελο και να πεις «Καλημέρα» και αργά ή γρήγορα θα πεις και μια κουβεντούλα παραπάνω και θα ακούσεις κάτι καινούριο και θα νιώσεις λιγότερο μόνος, και η πόλη θα σου φανεί λιγότερο απρόσωπη.

Αυτή εξάλλου η ανθρώπινη συναναστροφή έκανε εντέλει ακόμα και την Αρχαία Αθήνα αυτό που ήταν: ένα κέντρο δημοκρατίας και σοφίας. Γιατί τι άλλο είναι αυτό που ονομάζουμε σοφία από τη λαϊκή σοφία, από την Αγορά, από την ανταλλαγή του λόγου που στόμα με στόμα αυγατίζει και κυριαρχεί;

Αλεξία Ηλιάδου