Μικρές ιστορίες και χρήσιμες πληροφορίες
για τη γειτονιά με την ωραιότερη πλατεία της Αθήνας
Γράφει ο Τάκης Σκριβάνος
Το καλοκαίρι από την πρώτη προς τη δευτέρα δημοτικού μετακομίσαμε από τη Δάφνη στη Νέα Σμύρνη και έκλαιγα όλη μέρα που θα έχανα τους φίλους μου. Σχεδόν σαράντα χρόνια μετά, ο απολογισμός μετράει κολλητούς, άπειρες βόλτες στην πλατεία και πολλές ιστορίες. Ακολουθούν κάποιες από αυτές, μαζί με πληροφορίες για τη γειτονιά μου.
Άλσος. Για δρομείς, περιπατητές, μαμάδες, παιδάκια. Για τις δύο πρώτες κατηγορίες, ο μεγάλος γύρος είναι 800 μέτρα, με μια ανηφόρα περίπου 200 μέτρα και την αντίστοιχη κατηφόρα της. Για τις μαμάδες, υπάρχουν παιδική χαρά, καφετέρια, πολύς χώρος για βόλτα. Με έκταση 50 στρεμμάτων, περικλείεται από τις οδούς Ελ. Βενιζέλου, Εφέσου, Κορδελιού και Πατριάρχου Ιωακείμ Γ. Από τη Βενιζέλου περνάει το τραμ κι από την Εφέσου το 136.
Βιβλιοθήκη με 60.000 τίτλους έχει η Εστία Νέας Σμύρνης, η οποία ιδρύθηκε το 1930 με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και από το 1975 στεγάζεται στο νεοκλασικό μέγαρο της Κ. Παλαιολόγου 1. Διαθέτει, ακόμη, σπάνια αρχεία, φωτογραφίες και άλλο υλικό από τη Σμύρνη, μουσείο, πινακοθήκη, ενώ διατηρεί και μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων (estia-ns.gr).
Γαλαξίας. Διάσημη πρώην καφετέρια που στην αρχή απαξιώναμε επειδή «πήγαιναν όλοι» και μετά περιμέναμε όρθιοι να αδειάσει κάνα τραπέζι. Το 2009, λίγο μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, έγινε κατάληψη που κράτησε περίπου δύο χρόνια. Σήμερα είναι πολυχώρος πολιτισμού και εκεί γίνονται οι διαλέξεις του Σύγχρονου Λαϊκού Πανεπιστημίου Νέας Σμύρνης στις ενότητες Διατροφολογία, Κοινωνική Πολιτική, Επικοινωνία - ΜΜΕ.
Ζώνες, παπούτσια, φόρμες, ρούχα, με κάποιο μικρό ελάττωμα ή περασμένων ετών σε πολύ καλές τιμές, στα πρατήρια που βρίσκονται στο τέλος της Ελευθερίου Βενιζέλου, στα σύνορα της Νέας Σμύρνης με το Π. Φάληρο.
Θεάτρου μαθήματα, ξένων γλωσσών, χορού και πολλά άλλα, με πιο πρόσφατη προσπάθεια τη δημιουργία Φαρμακείου - Ιατρείου Ταξικής Αλληλεγγύης στην Εργατική Λέσχη (Ελ. Βενιζέλου 12, ergatikilesxi.wordpress.com).
Ιερός Ναός Αγίας Φωτεινής. Ήμασταν λίγο πάνω από τα 20 και με τον Σπύρο μια μέρα ξημερώσαμε Κυριακή σπίτι να τα πίνουμε, όταν ακούσαμε τις καμπάνες. Αφού μπορούσαμε ακόμα να πάρουμε τα πόδια μας, καταλήξαμε ότι θα έπρεπε να δώσουμε μια ευκαιρία στο Θεό. Κάτσαμε στο μπροστινό στασίδι, μυρίζαμε ούζο και ζαλιζόμασταν και το θαύμα έγινε: εμφανίστηκε η μάνα του Σπύρου, η οποία πάντως μας έδωσε μια ευκαιρία και δεν μας έκραξε.
Καμπαναριό. Το καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής είναι πανομοιότυπο με το καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής στη Σμύρνη. Είχε κατασκευαστεί το 1856 από τον αρχιτέκτονα Ξ. Λάτρη.
Λύκειο. Στην τρίτη λυκείου στα διαλείμματα καπνίζαμε στις τουαλέτες και κάθε τόσο έκανε έφοδο κάποιος καθηγητής και μας έπιανε δυο-τρία άτομα στριμωγμένα γύρω από μια λεκάνη. Πιο αυστηρή, όμως, ήταν η καθηγήτρια Νέων Ελληνικών. Στο τελευταίο τρίμηνο 2 στα Νέα, 6 στην Έκθεση. Βάλε τουλάχιστον ένα 8, ένα 9.
Πλατεία Νέας Σμύρνης
Πεζοδρομημένη από τις τρεις πλευρές της και «ανοιχτή» από τη Βενιζέλου, συγκεντρώνει κόσμο από όλες τις γύρω περιοχές για καφέ, για φαγητό, για βόλτα στα μαγαζιά, το βράδυ για ποτό, για άραγμα στα πεζουλάκια τριγύρω. Όχι επειδή είμαι της γειτονιάς αλλά είναι από τις ομορφότερες πλατείες της Αθήνας, με έκταση περίπου 20 στρέμματα, με λίμνες, μικρούς καταρράκτες και μια στήλη ύψους 15 μέτρων, έργο του γλύπτη Βάσου Καπάνταη, με παραστάσεις που συνδέουν την πόλη με τη μικρασιατική Σμύρνη. Οι Νεοσμυρνιώτες το λένε «παλούκι» και είναι κλασικό σημείο συνάντησης.
Μπούρμπουλας. Έτσι λένε τα πεζούλια στη γωνία 25ης Μαρτίου και Ελ. Βενιζέλου. Ατελείωτες ώρες και ατελείωτες μπίρες. Ο Νικολάκης κυκλοφορούσε πάντα με τα walkman, τραγουδούσε δυνατά heavy metal και πείραζε τους περαστικούς. Σιγά-σιγά κόβαμε από τον Μπούρμπουλα αλλά ο Νικολάκης σταματούσε και καθόταν για λίγο όποτε περνάγαμε από εκεί. Ένα μεσημέρι κατεβαίναμε για καφέ και ο Γιάννης στο περίπτερο δε μιλιότανε. «Τι έγινε ρε;» «Έφυγε ο Νικολάκης». Στα 32, μέσα σε ένα μήνα. «Εδώ καθόταν ο Νίκος» έγραψε κάποιος ψηλά στο τοιχάκι.
Ναρκομανείς Ανώνυμοι. Η συγκέντρωσή τους γίνεται στον Άγιο Σώστη, στο χώρο του κατηχητικού, κάθε Τετάρτη 19.30-21.00. Η πρώτη Τετάρτη κάθε μήνα είναι ανοιχτή για όλους (www.na-greece.gr).
Ξανθιές και μελαχρινές, μας άρεσαν όλες. Πηγαίναμε και τις βλέπαμε στις προπονήσεις όταν ήμασταν έκτη δημοτικού και περιμέναμε πότε θα πάμε γυμνάσιο για να αρχίσουμε να τους την πέφτουμε (μετά στο γυμνάσιο περιμέναμε να πάμε λύκειο). Μιλάμε για τη θρυλική ομάδα βόλεϊ γυναικών Ίρις (www.gans-iris.gr).
Οι Κυριακές που μου αρέσουν είναι όταν πηγαίνουμε στην ταβέρνα με τον Άκη, το Γιώργο, τον κουμπάρο μου το Θανάση και το Σπύρο και ρίχνουμε γέλιο. Άντε μάγκες, κανονίστε τίποτα.
Ρούχα, παπούτσια και φάρμακα για τους πρόσφυγες συγκεντρώνει ο Σύλλογος Αθλουμένων Φίλων Άλσους Νέας Σμύρνης (ΣΑΦΑΝΣ), στα γραφεία του συλλόγου στο άλσος. Η ετήσια συνδρομή στον ΣΑΦΑΝΣ είναι 30 ευρώ και τα μέλη έχουν πολλά προνόμια, όπως εκπτώσεις σε καταστήματα, στο δημοτικό γυμναστήριο, το κολυμβητήριο κ.λπ. (www.safans.gr).
Σμύρνη. Η περιοχή της Νέας Σμύρνης άρχισε να κατοικείται στις αρχές του 20ού αιώνα και το 1926 κατασκευάστηκε συνοικισμός για τους πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Το 1928 η περιοχή είχε περίπου 200 κατοίκους, οι οποίοι το 1933 έφτασαν τους 6.500, το 1940 τους 15.000 και σήμερα είναι περισσότεροι από 70.000.
Τραμ. Πριν κατασκευαστεί, υπήρξαν πολλές αντιδράσεις και φόβοι ότι θα «έκοβε» την πόλη στα δύο, καθώς διασχίζει όλη την Ελευθερίου Βενιζέλου. Τελικά, μια χαρά είναι. Αν εξαιρέσει κανείς ότι είναι αργό, είναι το μόνο μέσο σταθερής τροχιάς που περνάει από τη Νέα Σμύρνη, κάνοντας στάση και ακριβώς επάνω στην πλατεία. Μπορείτε να πάρετε και το μετρό μέχρι το Νέο Κόσμο και από εκεί το τραμ, αλλά και με τα πόδια από το Νέο Κόσμο πάνω από 15-20 λεπτά δεν είναι η πλατεία.
Ύπτιο, πρόσθιο, ελεύθερο, πεταλούδα για όσες/ους το έχουν, στο κλειστό κολυμβητήριο Ολυμπιακών διαστάσεων. Είναι δωρεάν για τους άνεργους, 25 ευρώ το μήνα για τους δημότες και κάτι παραπάνω για τους μη δημότες, με ώρες κοινού πρωί, απόγευμα και Σάββατο, ενώ υπάρχουν και τμήματα baby swimming (Εθνικής Στέγης & Αρτάκης, 210 9333667, εσωτ. 100 ή 101).
Φρικιά. Ας πούνε οι παλιότεροι, αλλά τουλάχιστον από τα μέσα του ’80 και μετά δεν είδαμε τίποτα στον Άδωνι, όπως λέει το τραγούδι.
Χάντμπολ. Το τμήμα χάντμπολ του Πανιωνίου ιδρύθηκε το 1979 από μια ομάδα μαθητών γυμνασίου, οι οποίοι το 1982 πήραν το πρωτάθλημα εφήβων. Στα 16 που σταμάτησα για να πάω γυμναστήριο ο προπονητής μας, ο Αντώνης, έλεγε ότι γυμναστήριο μπορεί να πάει ο καθένας, χάντμπολ όμως δεν μπορούν να παίξουν όλοι. Ο Αντώνης προπονεί και σήμερα πιτσιρικάδες στον Πανιώνιο.
Ώρα να φύγετε παιδιά. Κάπως έτσι μας έδιωχναν κάθε Παρασκευή βράδυ από τη The Little Wing στη δευτέρα λυκείου όταν περνούσε η ώρα. Από την Πέμπτη έβαζα τη μάνα μου να πλένει το μαύρο παντελόνι για να είναι όσο πιο στενό γίνεται το άλλο βράδυ που ακούγαμε Doors, Pink Floyd, Sex Pistols, Class και κοιτούσαμε τις κοπέλες αλλά κωλώναμε να τους πούμε καμιά κουβέντα.
Πηγή: athensvoice.gr (αποσπάσματα)