Η ΑΒΑΣΤΑΧΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ

Γράφει ο Άρθουρ Σοπενχάουερ στο βιβλίο του «Η Τέχνη του να είσαι προσβλητικός»:

«Το μεγάλο πλήθος έχει μάτια και αυτιά και σχεδόν τίποτε άλλο - αυτό που κυρίως το διακρίνει είναι η έλλειψη κριτικού πνεύματος και επίσης η βραχεία μνήμη.

Η μάζα στοχάζεται ελάχιστα, γιατί της λείπει ο χρόνος και η άσκηση. Αυτός είναι και ο λόγος που διατηρεί τις πλάνες της για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς όμως να είναι, όπως ο κόσμος των διανοούμενων, σαν τον ανεμοδείχτη που κάθε φορά προσαρμόζεται στους ανέμους της μόδας.

Και ευτυχώς που γίνεται έτσι: γιατί θα ήταν τρομακτική η ιδέα των συνεχών ξαφνικών μεταστροφών αυτής της βαριάς και δυσκίνητης ανθρώπινης μάζας, προπάντων αν αναλογιστούμε πόσα θα μπορούσαν να ξεριζωθούν και να ανατραπούν με αυτές τις απότομες μεταστροφές».

Στην εποχή μας παρατηρούνται έντονα αυτές οι απότομες μεταστροφές στα social media, γι’ αυτό οι κάθε λογής εξουσίες φροντίζουν να ρίχνουν καθημερινά ασήμαντα θέματα στην επικαιρότητα, ώστε να απασχολούν οι πολλοί τα μάτια τους και τ’ αυτιά τους και να μην ασκούν καμία άλλη τέχνη πέρα απ’ αυτή του να γίνονται προσβλητικοί.*

Έτσι ξεχνούν τα καίρια θέματα που καθορίζουν τη ζωή και την ύπαρξή τους, αφήνοντάς τα για μια άλλη ζωή ή στα χέρια κάποιου θεού.

Στην πραγματικότητα όμως τα αφήνουν όλα στα χέρια αυτών των επί γης εξουσιών, οι οποίες παραμένουν αλώβητες «μεταρρυθμίζοντας» το ανθρώπινο γίγνεσθαι κατά το δοκούν. Πράγμα που πιθανώς να είναι και χρήσιμο - λιγότερο βίαιο, λιγότερο αιματηρό, λιγότερο καταστροφικό -, σύμφωνα με τα συγκεκριμένα λόγια του Σοπενχάουερ.

Αυτό είναι όμως μία άλλη μεγάλη συζήτηση…

---

* Ένας σύντομος ορισμός της «Τέχνης του να είσαι προσβλητικός», όπως αποτυπώνεται στο εν λόγω βιβλίο από τις εκδόσεις «Γνώση», είναι ο εξής:

«Όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ο αντίπαλός σου υπερτερεί και κινδυνεύεις να εξευτελιστείς, τότε δίνεις στην κουβέντα προσωπική και προσβλητική τροπή. Προσωπική τροπή σημαίνει ότι ξεφεύγεις από το αντικείμενο της διαφωνίας (αφού έτσι κι αλλιώς το έχεις χάσει) και βρίσκεις έναν τρόπο να θίξεις τον αντίπαλό σου προσωπικά. Αυτό σημαίνει ότι παύει να σε ενδιαφέρει το οποιοδήποτε επιχείρημα του αντιπάλου σου.»

Αλεξία Ηλιάδου