Ο όρος trash κοινωνιολογικά αναφέρεται στην παθητική κατανάλωση θεμάτων χαμηλής ποιότητας και αισθητικής με ηδονοβλεπτικό κυρίως χαρακτήρα.
Άκουσα έναν φίλο πρόσφατα να αποκαλεί την ελληνική κοινωνία «trash κοινωνία» (κοινωνία σκουπιδιών). Ο όρος trash κοινωνιολογικά αναφέρεται στην παθητική κατανάλωση θεμάτων χαμηλής ποιότητας και αισθητικής με ηδονοβλεπτικό κυρίως χαρακτήρα. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, η ελληνική κοινωνία είναι όντως trash. Το διαπιστώνει αυτό κανείς αμέσως αν ρίξει μια ματιά στα social media.
Και οι άλλες κοινωνίες trash είναι. Ζούμε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όλοι πάνω-κάτω τα ίδια κάνουν. Η Ελλάδα έτσι κι αλλιώς πάντα σε κάποιον υπαγόταν και πάντα κάποιον μιμείται: τους Γάλλους, τους Άγγλους, τους Αμερικανούς. Στο παρόν πάντως ακολουθεί για κάποιον περίεργο λόγο περισσότερο την Αμερική και λιγότερο την Ευρώπη στην οποία υποτίθεται πως ανήκει. Η Ευρώπη βεβαίως ακολουθεί επίσης την Αμερική αλλά τουλάχιστον φιλτράρει λίγο τα πράγματα μέσα από το δικό της φιλοσοφικό και αξιακό πρίσμα.
Στην Ελλάδα τα καταπίνουμε όλα αμάσητα -όπως κάνουν εξάλλου και πολλές υπό ανάπτυξη ή υποανάπτυκτες χώρες. Αν προσθέσουμε και την ανεξίτηλη essence Ανατολής που κουβαλάμε από καταβολής κόσμου, είμαστε ένας αχταρμάς, όπως ακριβώς μας παρουσιάζει η Μαρίνα Σάττι στο τραγούδι που στέλνουμε στη Eurovision και που πολύ μας πείραξε γιατί κατά βάθος γνωρίζουμε πως έτσι ακριβώς είμαστε.
Συνεχώς φωνάζουμε για όλα, αντιδρούμε σε όλα, αλλά στην πραγματικότητα απλά καταπίνουμε ό,τι μας σερβίρουν τα βιντεάκια στο youtube. Δεν παράγουμε τίποτα: δεν παράγουμε προϊόντα, δεν παράγουμε ιδέες, δεν παράγουμε τέχνη -ευτυχώς βρέθηκε ένας Λάνθιμος να μας χαρίσει λίγο από την προσωπική του ιδιοφυία και λάμψη-, δεν παράγουμε σχεδόν τίποτα πια, ούτε καν τις πατροπαράδοτες αξίες, όπως αυτήν της φιλοξενίας ας πούμε. Ακόμα και το μεράκι έχει χαθεί.
Αναπαράγουμε όμως. Αναπαράγουμε διαρκώς τα πάντα, αναπαράγουμε αδιακρίτως και χωρίς καμία αίσθηση ευθύνης. Αναπαράγουμε ήχους σαν παπαγάλοι, εικόνες σαν σπασμένοι καθρέφτες, ανυπόστατες ειδήσεις σαν πληρωμένοι τηλεοπτικοί παρουσιαστές.
Όλα στο πόδι, όλα απομίμηση, φθήνια και αρπαχτή. Με μέσα και γνωριμίες επιβιώνουμε. Ξεπουλάμε και ό,τι μας έχει απομείνει από τα περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις, και πορευόμαστε ολοταχώς προς το μηδέν. Η παρατεταμένη οικονομική κρίση τόσων ετών μας τσάκισε από όλες τις πλευρές -υλικές και πνευματικές-, και παρά την υποτιθέμενη αυτοκριτική μας όλα αυτά τα χρόνια, κάνουμε ξανά τα ίδια και χειρότερα. Θα μπορούσαμε να είχαμε αλλάξει, αλλά δυστυχώς είμαστε έτσι…
Ναι, ο φίλος μου έχει τελικά δίκιο: είμαστε trash.
Αλεξία Ηλιάδου