Αστική μελισσοκομία: Μια οικολογική επανάσταση μες στην καρδιά της πόλης
- Νέοι Ορίζοντες της Νέας Σμύρνης
- πριν από 5 ημέρες
- διαβάστηκε 3 λεπτά
Πάνω στις στις ταράτσες της Αθήνας, ανάμεσα από τους θερμοσίφωνες, λαμβάνει χώρα η πιο «γλυκιά επανάσταση»! Μιλάμε για την αστική μελισσοκομία, ένα οικολογικό κίνημα που εξαπλώνεται τα τελευταία χρόνια ραγδαίως, επαναφέροντας τη φύση μέσα στην πόλη.
Μέλισσες υπό εξαφάνιση
«Αν πεθάνει η μέλισσα, ο άνθρωπος έχει τέσσερα χρόνια ζωής» - Άλμπερτ Άϊνσταιν
Το 75% των τροφών του πλανήτη εξαρτάται από την επικονίαση των μελισσών. Ένας κόσμος χωρίς μέλισσες θα είναι ένας κόσμος χωρίς φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Το 1/3 σχεδόν των καλλιεργειών της οικουμένης εξαρτάται από την επικονίαση της μέλισσας για τη γονιμοποίησή του και οι μέλισσες εξαφανίζονται μαζικά και σε πρωτόγνωρους μάλιστα ρυθμούς από τη Δύση. Το πιο σημαντικό είδος για την ευημερία του πλανήτη, βρίσκεται σε κίνδυνο.
Η πόλη μπορεί να βοηθήσει λίγο τη φύση
Η πρωτεύουσα, με το ήπιο μεσογειακό της κλίμα, την παρατεταμένη ανθοφορία και τη μεγάλη ποικιλία φυτών, αποδεικνύεται ιδανική για την παραγωγή μελιού εξαιρετικής ποιότητας. Οι ταράτσες και οι ακάλυπτοι χώροι φιλοξενούν πλέον δεκάδες μικρές κυψέλες, δημιουργώντας μικρο-οικοσυστήματα όπου οι μέλισσες ζουν, εργάζονται και επικονιάζουν τα φυτά που δίνουν χρώμα στην πόλη.
Στην πόλη πετούν χιλιάδες μέλισσες, τόσο άγριες όσο και από κυψέλες, και ζουν ανάμεσά μας. Αφουγκραστείτε το βουητό τους στην επόμενη βόλτα σας για ψώνια στη γειτονιά σας και θα εκπλαγείτε με το πλήθος τους. Η πόλη παρέχει άφθονη τροφή για τις μέλισσες, κυρίως από τα ανθοφόρα δέντρα, όπως ακακίες, νεραντζιές, ευκαλύπτους, πασχαλιές, αλλά και από τα λουλούδια και τους θάμνους, όπως μιμόζα, λεβάντα, δάφνη, ρίγανη κ.ά.
Οι κύκλοι ανθοφορίας στην Αθήνα κρατούν ενεργές τις κυψέλες όλον τον χρόνο. Και όπως λέει ο ιδρυτής της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αστική Μέλισσα», Νίκος Χατζηλίας «οι μέλισσες ανταποκρίνονται ακόμη και μέσα στο χαοτικό περιβάλλον της πόλης· αρκεί να τους αφήσεις λίγο χώρο να ζήσουν».
Οι μελισσοκόμοι της Αθήνας
«Ανακάλυψα πως η επαφή με τις μέλισσες μου έφερνε γαλήνη. Μου έδειξε έναν άλλο ρυθμό ζωής», λέει ο Νίκος, ο οποίος φροντίζει 30 κυψέλες σε 7 ταράτσες της Αθήνας και κάθε χρόνο οι περίπου 1,2 εκατομμύρια μέλισσές του παράγουν πάνω από 500 κιλά μέλι.
Ο Νίκος δεν είναι φυσικά ο πρώτος αστικός μελισσοκόμος. Στον χώρο μπήκε με παρότρυνση του Βασίλη Παΐσιου – παλιά καραβάνα της αστικής μελισσοκομίας, που την ξεκίνησε πριν από 15 χρόνια παράγοντας μέλι από κυψέλες στον «Σταυρό του Νότου» στον Νέο Κόσμο, στη Γλυφάδα, στο Αιγάλεω, στην Κηφισιά. «Στην πόλη υπάρχουν ανθοφορίες που δεν τις βρίσκεις εκτός, όπως τη νεραντζιά, που δίνει πολύ ιδιαίτερο μέλι, τον ευκάλυπτο ή τη χαρουπιά, που δίνει το μόνο μέλι με ασβέστιο, με ξεχωριστή γεύση και άρωμα. Γεμάτη η Αθήνα!», λέει ο Βασίλης.
Κάθε περιοχή και άλλη γεύση
Κάθε παρτίδα παίρνει το όνομα της γειτονιάς όπου παράγεται: «Κουκάκι», «Νέα Σμύρνη», «Παγκράτι». Παρόλο που οι αποστάσεις από συνοικία σε συνοικία είναι μικρές, τελικά, οργανοληπτικά, οι διαφορές στη γεύση υπάρχουν, ανάλογα με τη βλάστηση που επικρατεί. «Κάθε μέλι έχει τη γεύση της γειτονιάς», όπως λέει ο Νίκος. Στις νοτιότερες συνοικίες επικρατεί η ρητινώδης νότα του πεύκου, ενώ στα βόρεια και στο κέντρο ξεχωρίζει το άρωμα του ευκαλύπτου και της νεραντζιάς.
Εμπόδια από τους γείτονες
Παρά τη γοητεία της ιδέας, οι μελισσοκόμοι της πόλης συχνά συναντούν φυσικά και πρακτικά εμπόδια: τις αντιρρήσεις συνιδιοκτητών, τον φόβο για αλλεργίες ή τσιμπήματα, τη δυσκολία μεταφοράς βαρύ εξοπλισμού στις ταράτσες. «Ο κόσμος έχει αποκοπεί από τη φύση», σημειώνει ο Χατζηλίας. «Ακόμα και κάτι τόσο φυσικό, όπως μια μέλισσα, μπορεί να προκαλέσει φόβο».
Η αστική μελισσοκομία δεν είναι απλώς μία μόδα
Η Αθήνα δεν είναι ξένη προς αυτήν τη δραστηριότητα· ήδη από τα μεταπολεμικά χρόνια, πολλές οικογένειες κουβαλούσαν κυψέλες στις αυλές τους όταν μετακόμιζαν από την ύπαιθρο στην πόλη. Ωστόσο, η σύγχρονη αστική μελισσοκομία έχει βαθύτερο περιβαλλοντικό νόημα. Δεν είναι μόνο παραγωγή μελιού, αλλά πράξη οικολογικής αποκατάστασης μέσα στο αστικό χάος.
Δείχνει πως ακόμη και μέσα σε έναν πυκνό αστικό ιστό, η φύση βρίσκει τρόπους να επιστρέψει. Και οι μέλισσες - οι μικρές αυτές, ακούραστες εργάτριες - γίνονται ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην πόλη που γιγαντώνεται και τη φύση που αντιστέκεται.
Για όποιον ενδιαφέρεται, πραγματοποιούνται σεμινάρια μελισσοκομίας για αρχαρίους από διάφορους φορείς.
Το μόνο που χρειάζεται είναι θέληση...
